Wyznaczanie celów w biznesie, krótko i długoterminowych

Zarządzanie przez cele

W każdej firmie konieczne jest określanie celów krótkoterminowych i długoterminowych wokół, których ogniskuje się uwaga kadry zarządzającej i pracowników. Podstawy teoretyczne w tym zakresie przedstawił w 1954 roku Peter Druckner jako zarządzanie przez cele – Management by Objectives (MBO).

Druckner zakładał, że każdy projekt powinien spełniać następujące kryteria: tworzyć wartość, być zgodnym z zainteresowaniami interesariuszy oraz być akceptowalnym przez mocodawców.

Równocześnie pokazywał też cechy dobrego projektu (SMART)

1. Specific – szczegółówy

2. Measurable – mierzalny, możliwy do wyrażenia w liczbach, aby łatwo można było sprawdzić czy został osiągnięty

3. Achievable – osiągalny

4. Realistic – jego osiągnięcie jest realne

5. Time-related – posiada ramy czasowe, należy określić w jakim terminie ma zostać osiągnięty cel

Jaki cel długoterminowy?

Długoterminowym celem może być osiągnięcie pozycji lidera na rynku polskim, europejskim, światowym. Może to też być uzyskanie pozycji lidera wyznaczającego nowe kierunki na rynku. Maksymalizacja sprzedaży lub najlepsza obsługa klienta też mogą być celem długoterminowym jeśli mamy jak je zmierzyć.

Cel powinien być ambitny, dość odległy, ale możliwy do osiągnięcia. Ma mobilizować pracowników firmy a nie przerażać ich. Powinien odnosić się do wartości, aby był przez nich akceptowalny.

Cel krótkoterminowy

Myślę, że odniesienie do znanych ze sportu milestones będzie właściwe. To powinny być widoczne, łatwe do zmierzenia cele, które nie są zbyt odległe. Po pierwsze może to być osiągnięcie pewnego pułapu sprzedaży, obrotów, liczby pozyskanych klientów czy uzyskanie pozycji na danym rynku określonej procentowym udziałem w nim.

Określanie celów krótkoterminowych, namacalnych i stosunkowo bliskich do osiągnięcia, zwiększa zaangażowanie pracowników. Szczególnie, gdy zrealizowanie celów krótkoterminowych wiąże się z premiami dla pracowników. Poza tym poprzez osiągnięcia mniejszych sukcesów, łatwiej jest przekonać pracowników do wysiłku w celu osiągnięcia długoterminowego celu.

To tak jak podczas wędrówki. Łatwiej zmusić się do wysiłku i iść w kierunku widzianych w oddali gór, jeśli po drodze dochodzimy do kolejnych punktów i odczuwamy zadowolenie z pokonania kolejnych etapów wędrówki.

Wspólna realizacja

Zapytano kiedyś Steve’a Jobs’a o jego wzorzec biznesowy. Odpowiedział: ” Moim biznesowym wzorcem jest zespół The Beatles. Składał się on z czterech mężczyzn, którzy  nieustannie pilnowali siebie nawzajem. Dodatkowo balansowali swoje niedoskonałości, co w efekcie sprawiało, że jako zespół byli świetni, a w pojedynkę artystycznie niewystarczający. Tak właśnie widzę biznes. Świetne rzeczy w biznesie nigdy nie mają jednego autora. Najdoskonalsze produkty, są dziełem zespołu ludzi.” Steve Jobs – Wywiad dla 60 Minutes, 2003

Niezależnie od tego jaki cel wyznaczymy, będzie on do zrealizowania tylko przy współpracy wszystkich biorących udział w przedsięwzięciu. Stąd też w wielu rozwiniętych krajach (Niemcy, Szwajcaria, Korea Południowa), w poważnych firmach ludzie pracują kilka, kilkanaście czy kilkadziesiąt lat.

Pozorna pogoń za oszczędnościami i ciągła wymiana pracowników nie pozwalają osiągnąć celów długoterminowych. Inną kwestią jest to na ile pracownicy sami przyczyniają się do tego, że są wymieniani. Coraz częściej wierzą w ciągłą zmianę miejsca pracy nie zastanawiając się nad tym co można osiągnąć wspólnie pracując przez kilka lat.

Czy wyznaczać sobie kolejne cele?

Po osiągnięciu założonego etapu, należy wyznaczać sobie nowe ambitniejsze cele, zawsze musi być coś co mobilizuje zespół do dalszej pracy i rozwoju.

Podsumował to kiedyś twórca sukcesu McDonald’a Ray Croc „Cały czas szukaj nowych celów. Nawet jeśli jesteś już bogaty, nawet gdy masz ustabilizowaną firmę. Wciąż pytaj, patrz, szukaj, główkuj, co jeszcze innego można zrobić. To znakomicie wpływa na twoją psychikę, ale także zabezpiecza przed nagłą katastrofą. ”

Szukając entuzjazmu

Nie zawsze cele są właściwie określone. Ich realizacja nie porywa zespołu. Być może dla tej grupy ludzi na ich obecnym etapie rozwoju cel jest zbyt ambitny i ich przytłacza? Czasami wyznaczone cele są dla zespołu zbyt odległe lub niezrozumiałe.

Zawsze istnieje możliwość skorygowania celu. Nie powinno odbywać się to w warunkach chaosu i ciągłych zmian, dlatego warto dobrze się zastanowić nad wyznaczeniem celów, żeby zbyt często nie trzeba było ich korygować.